अ-अनुदिनी…

सर्वनाशे समुत्पन्ने ह्यर्धं त्यजति पण्डितः । अर्धेन कुरुते कार्यम् सर्वनाशो न जायते ॥ विनाश जवळ आल्यावर बुद्धिमान अर्ध्याचा त्याग करतात (अर्ध्यागोष्टी सोडून देतात) आणि (राहिलेल्या) अर्ध्यामधे काम भागवतात, त्यामूळे सर्वनाश होत नाही. न कश्चिदपि जानाति किं कस्य श्वो भविष्यति । (अतः श्वः करणीयानि कुर्यादद्यैव बुद्धिमान् ॥ कोणाचे कधी काय होईल हे कोणालाच माहीत नसते. म्हणून हुशार माणसाने कामे लगेच करावी (उगाच कर्तव्यात चालढकल करू नये.) (संकलित)

लभेत सिकतासु तैलमपि यत्नतः पीडयन् पिबेच्च मृगतृष्णिकासु सलिलं पिपासार्दितः। कदाचिदपि पर्यटञ्छशविषाणमासादयेन् न तु प्रतिनिविष्टमूर्खजनचित्तमाराधयेत्॥                                नीतीशतक,  राजा भर्तृहरी. {राजा भर्तृहरिकृत नीतीशतक मूर्खपद्धति विषयविभाग.} वृत्त : पृथ्वी अर्थ :-               (मनुष्याने एकवेळ) प्रयत्नपूर्वक वाळू रगडली अथवा पिळली तर त्यातून कदाचित तेलही मिळेल, (अथवा) तहानेने व्याकूळ झालेला माणूस आपली तहान मृगजळाच्या पाण्याने देखील भागवू शकेल, वणवण भटकणार्‍या (एखाद्याला) फिरतां फिरतां चुकून कदाचित सशाचें शिंगसुद्धां सापडेल. (इतक्या सर्व अशक्य गोष्टी वाटणार्‍या गोष्टीही कदाचित साध्य होतील) परन्तु पुर्वाग्रही, हट्टी, हेकट अश्या मूर्खाची समजूत घालणे मात्र (कधीही, कोणालाही) शक्य होणार नाही. हे सुभाषित वाचताच मराठी बांधवांना वामनपंडिताने या श्लोकाचा मराठीत केलेला काव्यानुवाद लगेच आठवतो. तो म्हणजे, 'प्रयत्ने वाळूचे कण रगडिता तेलहि गळे'.    मूळ श्लोक भर्तृहरीने 'पृथ्वी' वृत्तात लिहिलेला असला तरी गंमत अशी की वामनपंडितांना काव्यानुवाद मात्र '

माझे सातवीपर्यंतचे शिक्षण पालिकांच्या शाळांत झाले.  शिक्षणाचे माध्यम मराठी व्यतिरिक्त अजून काही असू शकते, स्टेट बोर्ड व्यतिरिक्त अजून काही बोर्ड असतात वगैरे माहीत असायचा प्रश्न नव्हताच.  शाळा निवडताना घराच्या जवळ हा एकमेव निकष होता.  सावंतवाडीत, एल्फिन्स्टन रोडच्या घरी किंवा नंतर सांताक्रूझला आल्यावरही ह्याच निकषावर माझी शाळा निवडली गेली.   त्या वेळी साधारण मध्यमवर्गीय लोक, ज्यांच्या घरी शिक्षणाचे वारे वाहात असे, असे लोक मुलांना खासगी शाळांत घालत.  त्यामुळे पालिकांच्या शाळेत बहुतांश निम्न मध्यमवर्गीयांची मुले येत.  बहुतेकांच्या घरी शिक्षणाचे वातावरण नसे.  मुलांनी अभ्यास सोडून इतर कसलीही पुस्तके वाचलेली नसत, तोंडची भाषा अशुद्ध असे, अभ्यासात फारशी गती नसे. अशा मुलांमध्ये माझ्यासारखे मोजके अपवाद, ज्यांच्या घरी शिक्षण हा महत्वाचा विषय असे, जे शालेय पुस्तकांव्यतिरिक्त इतर अवांतर वाचन करीत असत ते वेगळे उठून दिसत.  वासरातल्या लंगड्या गायीच जणू! सध्या पालिकांच्या शाळा कशा चालतात याबद्दल मला काही सांगता येणार नाही कारण तिथे शिकणारे कोणी परिचयात नाही.  पण तेव्हा पालिका शाळांत चांगले शिक्षण

॥ ॐ श्री गणेशाय नम: ॥ सिन्दूरपूरपरिशोभितगण्डयुग्मम्।उदण्डविघ्नपरिखण्डनचण्डदण्डम् आखण्डलादिसुरनायकवृन्दवन्द्यम्। भावार्थ: अनाथों के बंधु, सिंदूर से शोभायमान दोनों गण्डस्थलवाले, प्रबल विघ्न का नाश करने में समर्थ एवं इन्द्रादि देवों से नमस्कृत श्री गणेश का मैं प्रातः काल स्मरण करता हूँ| २. तीर्थानां च परं तीर्थं कृष्णनाम महर्षयः। तीर्थीं कुर्वन्ति जगतीं गृहीतं कृष्णनाम यैः।। हे ऋषियो ! समस्त तीर्थों में सर्वोपरि तीर्थ 'कृष्ण' नाम है। जो लोग श्रीकृष्णनाम का उच्चारण करते हैं, वे संपूर्ण जगत को तीर्थ बना देते हैं।

दहा दिवस हा प्रयोग सगळयांनी मिळून करायचा आहे. एखादी चांगली सवय जी आपल्याला असायला हवी असं मनापासून वाटतंय पण जमतच नाही, कळतंय पण मन वळत नाही असं वाटतंय. अशी एकच एक सवय, चांगली गोष्ट निवडा. या सवयीचा अक्षरशः लहानसा भाग ठरवा. लहान किती तर अक्षरशः काहीतरीच काय, फक्त इतकंच असं वाटेल, बालिशपणा वाटेल इतका लहान भाग. 1. रोज एका पुस्तकाचं एकच पान. 2. रोज एकच सुर्यनमस्कार. 3. रोज एक योगासन. 4. रोज पाच मिनिट मेडिटेशन. 5. रोज दोन स्पेलिंग पाठ करणे. 6. रोज चांगल्या अक्षरात दोन ओळी लिहिणे. असंच.. कितीही ... काहीही.. या अक्षरशः एका मिनिटाच्या व्रताने पुढे काय बदल होऊ शकेल हे प्रत्यक्ष अनुभवानेच समजून घ्या. कोण कोण एक मिनिटाच्या सवयीत भाग घेतंय? त्यांनी कमेंट जरुर करा. रोज दिवसभरात कधीही एकदा तो एक मिनिट ते ठरवलेलं काम करायचंय. 21 दिवसात साधारण सवय लागते... त्यामुळे संकल्प 21 दिवसांचाच करा. काय आहे वन मिनिट प्रिसिंपल?  Kaizen जपान मध्ये kaizenचा शोध लागला आणि मानवी आयुष्याला जबरदस्त कलाटणी मिळाली. Kai म्हणजे बदल आणि झेन म्हणजे शहाणपणा.  (Change +Wisdom). आयुष्याला आकार देणा-या

सुभाषितमालांच्या एका व्हाट्सअप्प ग्रुपमध्ये एका मैत्रिणीच्या कृपेने सामील व्हायचा योग आला.  संस्कृत सुभाषिते कायम आवडीची राहिली आहेत.  व्हाट्सअप्पवरून ती वाहून जातील म्हणून इथे साठवून ठेवायचे ठरवले आहे. १. आतुरो च पिता वैद्यः स्वस्थीभूते च बान्धवः । गते  रोगे  कृते स्वास्थ्ये वैद्यो भवति  पालकः ।।                    -महासुभषितसंग्रह (4541) अर्थ -     बीमार व्यक्ति के लिये एक वैद्य (डाक्टर ) उसके पिता के समान होता है और स्वस्थ रहने की स्थिति में  एक  मित्र और रिश्तेदार  के समान होता है | परन्तु वैद्य द्वारा उपचार किये जाने के बाद  रोगमुक्त हो कर और स्वास्थ्य लाभ होने पर वैद्य उसके लिये  एक संरक्षक के समान  हो जाता  है | Aaturo cha pita vaidyah svastheebhoote cha baandhavah. Gate roge krute svaaasthyae vaidyo bhavati paalakah. Aaturo = sick, suffering,  Cha = and.    Pitaa = father.  Vaidyah = a doctor practising Indian system of medicine.    Svastheebhoote = after recovering from illness and again becoming healthy.  Baandhavah = a relative, friend.  Gate = gone

Priophys amboibessisi, Amaryllidaceae